TİROİD NODÜLÜNE ALKOL ENJEKSİYONU

Alkol enjeksiyonu 1 adlı resimde pembe renkli kelebek şeklindeki organ boynun ön tarafındaki tiroid bezidir. Sarı ile gösterilen ise kistik tiroid nodülüdür.

Alkol enjeksiyonu 2 adlı resimde tiroid ince iğne biyopsisi ile nodül içindeki sıvının enjektöre çekildiğini görüyorsunuz.

Alkol enjeksiyonu 3 adlı resimde ise sıvısı çekilen nodüle kırmızı renk ile temsil edilen steril etil alkolün tiroit ultrasonografisi ile girilerek verildiğini görüyorsunuz.

Alkol enjeksiyonu 4 adlı resimde ise uzun vadeli takipte kistik tiroid nodülünün ufaldığını görüyorsunuz.

ALKOL ENJEKSİYONU TİROİD

Bugün tiroid ameliyatlarında kullanılan teknik 1908 yılında Amerika'da Dr. Mayo ve Dr. Plummer tarafından geliştirilmiştir ve Mayo Kliniği'nin dünyaca ünlenmesine katkıda bulunmuştur. Bu tarihten önce guatr ameliyatı akabinde ölenlerin oranı % 20 iken, Dr. Mayo ve Dr. Plummer tarafından bulunan teknik ile guatr ameliyatı sonrası ölüm oranı daha 1900'lü yıllarda % 3’e inmiştir. Tiroit hastalıklarının tedavisinde 1914 yılında keşif edilen levothyroxine etken maddeli (piyasa ismi Euthyrox, Tefor ve Levotiron) ilaçlar, tiroid tembelliğinde yani hipotiroidizmde kullanılmaktadır. Tiroid bezinin hızlı çalıştığı hipertiroidizm durumunda kullanılan Propisil 1947 yılında onaylanmıştır. Görüldüğü üzere, 1947 yılından beri tiroid hastalıklarının tedavisine yönelik kayda değer bir gelişme, yeni bir ilaç yoktur. Tiroid alanındaki en son gelişmelerden biri kistik tiroid nodüllerine alkol enjeksiyonu tedavisi uygulamaktır. Tiroid nodülü dediğimiz, tiroid bezinden kaynaklanan yumru şeklinde dışarıdan görünen durumlardan bazılarını alkol enjeksiyonu ile tedavi etmek mümkün. Tiroid nodüllerine alkol enjeksiyonu 1990 yılı civarı İtalya’da geliştirilen bir yöntemdir. Ülkemizde sınırlı sayıda merkezde yapılmaktadır. Tiroid nodüllerine alkol enjeksiyonu hastayı ameliyattan ve tiroid cerrahisinden kurtaran bir yöntemdir.

Prof. Dr. Selçuk Can tiroid nodüllerine alkol enjeksiyonu hakkında bilinmesi gerekenleri yanıtladı.

Soru: Tiroid nodüllerine alkol enjeksiyonu tedavisini nerede uyguluyorsunuz?

Cevap: Acıbadem Semtindeki Kadıköy Acıbadem Hastanesinde ultrasonografi cihazı ile görerek nodül içine alkol enjeksiyonu tedavisini uyguluyorum.

Soru: Alkol enjeksiyonu tedavisine ne zaman başladınız?

Cevap: 1999 yılında Pisa Üniversitesine giderek, alkol enjeksiyonunu ilk yapan gruplardan biri olan Dr. Fabio Monzani yanında bu yöntemi öğrendim. 2000 yılında Türkiye’de bir hastama başarı ile uyguladım. İtalya'da alkol enjeksiyonu yaptıran bir hastam ile beraber sonuçları Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Dergisinde 2001 yılında yayınladım. Yayının linki:

http://www.turkjem.org/article_2874/Percutaneous-Ethanol-Injection-In-Thyroid-Nodules-Preliminary-Results-Original-Article

Soru: Hangi nodüllere alkol enjeksiyonu uyguluyorsunuz?

Cevap: Öncelikle nodülün iyi huylu olması gerekir. Hasta başvurduğunda tiroid biyopsisi yaparak kanser olup olmadığını araştırıyoruz. Nodülde kanser hücresi varsa tedavisi cerrahidir. Hastayı ameliyata yönlendiriyoruz. Nodül iyi huylu ise, ikinci aşamada nodülün sıvı içerip içermediğine bakıyoruz. Bu teşhis ancak tiroid ultrasonografisi ile konur. Nodülün % 80-90 gibi büyük bir kısmı sıvı ile dolu ise alkol enjeksiyonu tedavisini ilk seçenek olarak uyguluyoruz. Önce nodülün içindeki sıvının tamamına yakınını çekmek gerekir. Nodül içindeki sıvı yoğun ise, akıcı değilse, yani iğne ile çekilemiyorsa, alkol enjeksiyonu yapılamaz ve işlem iptal edilir. Kist, yani sıvı içeren nodül iğne ile boşaltıldıktan sonra nodül içine alkol enjeksiyonu yapılır. Enjekte edilen alkol nodülün duvarında tahrişe neden olarak, nodülün tekrar sıvı toplamasını ve nodül büyümesini engeller. Bu sayede nodül ilaçsız ve ameliyatsız küçülmüş olur.

Soru: Alkol enjeksiyonunun başarısı nedir?

Cevap: Başarı nodül hacminin %50 küçültülmesi olarak tarif edildiğinde, alkol enjeksiyonunun başarısı %85'dir. Tedavi sonrasında dışarıdan bakmak ile görülebilen nodül, artık dışarıdan görülemez hale gelir. Bazen tamamen yok olabilir.

Soru: Alkol enjeksiyonunun yan etkileri nelerdir?

Cevap: Alkol tiroid içindeki kistik nodüle enjekte edildiğinde yaptığı tahriş etkisi ile ağrıya neden olur. Kişinin ağrı eşiğine göre bu ağrı orta şiddette veya yüksek şiddette olabilir. Ağrı olması beklenen bir durumdur. İşlemden önce lokal anestezi yapılır. Kanama, enfeksiyon, ciltte morarma, ses kısıklığı, Horner Sendromu, juguler ven trombozu, larenks nekrozu ve cilt nekrozu daha az sıklıkta görülen yan etkilerdir. Alkolün tiroid dışına taşıp, tiroidin hemen altından geçen ses teli sinirini tahriş etmesi ses kısıklığına sebep olabilir. Ses kısıklığı gelip geçicidir, nadiren kalıcı olabilir.

Soru: Eklemek istediğiniz başka nokta var mı?

Cevap: Alkol enjeksiyonu tiroid alanında 1947 yılından beri ilk yeni tedavi metodudur. Alkol enjeksiyon tedavisinin bu alanda tecrübeli hekimlerce yapılması doğru olur. Alkol enjeksiyonu hastayı ameliyat olmaktan kurtarabilir. Alkol enjeksiyon işleminden netice alınamaz ise ameliyat yapılması uygun olur. Tiroid ameliyatında tiroidin tamamı veya tamamına yakını alındığından hastada otomatik olarak tiroid tembelliği gelişir. Normal çalışan tiroid bezi tembelliğe girer. Ömür boyu tiroid hapı alınması gerekir. Bu da metabolizmada yavaşlama, vücutta ödem tutulması ve kilo artışı gibi belirtilere neden olur. Ameliyat sonrasında da %3 veya daha az oranda ses kısıklığı, tiroide komşu olan paratiroit bezlerinin zarar görmesi sonucunda kalsiyum düşüklüğü gelişebilir. Bu yüzden kist sıvısı içeren tiroid nodüllerinde alkol enjeksiyonunu ilk seçenek tedavi olarak öneriyoruz. Hızlı çalışan tiroid nodüllerinde alkol enjeksiyonu ise ameliyat ve radyoaktif iyot tedavisi gibi daha etkili yöntemlerin ardından son seçenek olarak gündeme gelebilir. Bizim şu an tercihimiz sadece nodülü sıvı ile dolu olan tiroid hastalarına yani tiroid kistlerine alkol enjeksiyonu uygulamaktır.

Yazım Tarihi: 22 Mayıs 2015

Prof. Dr. Selçuk Can

Endokrinoloji ve Metabolizma Uzmanı