Tiroid nodul
Tiroid nodulu

Guatr sorununun yaygın olduğu ülkemizde tiroid nodüllerinin görülme sıklığı oldukça fazladır. Ülkemiz iyot eksikliği bölgesindedir. Bu yüzden Türkiye‘de guatr sık görülür. 2000 yılında başlanan zorunlu olarak sofra tuzlarına iyot katılması uygulaması ile önümüzdeki yıllarda guatr ve iyot eksikliğine bağlı nodüllerin azalmasını bekliyoruz. Ancak tiroid kanserinin görülme oranı tüm dünyada ve ülkemizde artmaktadır. Gelişen teknoloji ile daha çok hastaya tiroid ultrasonografisi çekilmesinin daha çok kanser teşhisi konmasına yol açtığı ileri sürülmüştür ve bence de bu doğru bir açıklamadır. İstatistikler tüm nodüllerin %5 ile %10 ‘unun tiroid kanseri içerdiğini bildiriyor. Ancak bunlar Amerika Birleşik Devletleri ve Avrupa ülkelerinin istatistikleridir. Prof. Dr. Selçuk Can Türkiye ‘de yaptığı kendi çalışmasında tiroid nodüllerinin %3,5 civarının tiroid kanseri olduğunu belirtti. Nodülde kanser varsa yapılacak ilk tedavi ameliyat ile tiroid bezinin tamamının veya yarısının alınmasıdır. Kanserin 1 cm boyutunu aşması durumunda ameliyat sonrası radyoaktif iyot tedavisi uygulanır. Halk arasında radyoaktif iyot tedavisine atom tedavisi denir. Ameliyat ve radyoaktif iyot tedavisi tamamlandıktan sonra, hastanın ömür boyu tiroid hapı kullanması gerekir.

Tiroid nodülünde kanser yoksa ameliyat gerekmez. Bu tür nodüller büyüme olup olmayacağını anlamak için ileriye yönelik takip edilir. Hasta 6 ayda bir veya sene de bir muayeneye çağrılır. Tiroid ultrasonografisi yapılır. Nodülde büyüme var ise tekrar biyopsi yapılır veya direk olarak ameliyat edilir. Nodül iyi huylu ise diğer bir seçenek ilaç ile küçültme tedavisi yapmaktır. İyi huylu nodüllerde 6 aylık ilaç ile küçültme tedavisi %25 hastada nodül boyutunu yarı yarıya azaltmıştır. Hastaların çoğunda yani %75‘inde tiroid hapı tedavisi tiroid nodülünü yeterli küçültemez. O yüzden ilaçla küçültme tedavisi artık terkedilmiştir ve çok az hastada uygulanmaktadır. Tiroid hapı ile tedavinin çarpıntı, kalpte yorulma ve kemik erimesi yapma riski mevcuttur. Prof. Dr. Selçuk Can tiroid nodüllerinde ilaç tedavisinin başka yapılacak hiç bir tedavi seçeneği yok ise, son seçenek olarak uygulandığını belirtti. Tiroid nodülü büyük oranda sıvı içeriyorsa, yani kistik bir nodül ise o zaman alkol enjeksiyon tedavisi uyguluyoruz. Önce sıvıyı çekip, biyopsiye yolluyoruz. Sonuç kötü huylu gelirse ameliyat ettiriyoruz. İyi huylu gelirse, yeniden toplanan sıvıyı enjektör ile çekip, yerine alkol enjekte ediyoruz. Alkol kist etrafındaki tiroid hücrelerini tahrip edip kistin tekrar sıvı toplamasını önlüyor ve kist küçülüyor. Karşıdan bakan kişi hastanın boynundaki şişliğin küçüldüğünü fark ediyor. Ultrasonografi ile bakıldığında da kistin küçüldüğünü görüyoruz. Bu işleme tıp dilinde perkütan etanol enjeksiyonu, tıp dilinde kısaltılmış adı ile PEI deniliyor. İşlemin boyunda ağrı, kanama, enfeksiyon ve ses kısıklığı gibi yan etkileri mevcut. Bu yüzden düzgün bir teknik ile ve bu işlem konusunda bir miktar tecrübesi olan yerlerde yapılması öneriliyor.

İyi huylu tiroid nodüllerinde Avrupa ülkelerinde lazer fotokoagülasyon, radyo frekans ablasyon, yüksek yoğunlukta frekans içeren ultrasonografi uygulaması adlı metotlar deneme aşamasında uygulanmaktadır. Bu yöntemlerin hiç biri bildiğimiz kadarı ile Türkiye ‘de herhangi bir özel veya devlet hastanesinde henüz uygulanmamaktadır. Bazı üniversite hastanelerinde araştırma amaçlı uygulama yapılmaktadır.

Yukarıda anlatılanlar tiroid bezinin normal çalıştığı hallerde görülen nodüller hakkında idi. Bir de toksik nodül denilen, ayrıca sıcak nodül (İngilizcesi hot nodül) olarak bilinen bir nodül çeşidi daha var. Bu durumda TSH düzeyi düşüktür. Serbest T4 ve Serbest T3 düzeyleri yüksek veya normal olabilir. Bu hastalara kan testi, tiroid ultrasonografisi ve tiroid sintigrafisi yapılmalıdır. Sıcak nodül teşhisi ancak sintigrafi ile konulabilir. Bu tür hastalara öncelikle radyoaktif iyot, yani halk arasındaki adı ile atom tedavisi öneriyoruz. Hasta bu tedaviyi istemez ise veya tedavi başarısız olursa cerrahi tedavi yani tiroid ameliyatı öneriyoruz.